IBook of Mr.SAM

ការតាក់តែងលិខិតរដ្ឋបាល

I-សេចក្តីផ្តើម

          មុនធ្វើការតាក់តែងលិខិតរដ្ឋបាល គេត្រូវស្គាល់អ្វីទៅដែលហៅថា ការងាររដ្ឋបាល ងាយស្រួលក្នុង​ការ​ប្រើប្រាស់ពាក្យមួយចំនួនក្នុងការតាក់តែងលិខិតស្នាម។

II-ការបង្ហាញត្រួសៗ អំពីឯកសាររដ្ឋបាល

          តើគេត្រូវប្រប្រាស់ឯកសាររដ្ឋបាលអ្វីខ្លះ ? ពេលណា ? កិច្ចការណា ? ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ និងត្រូវ​ចេះ​​ជ្រើសរើសឯកសាររដ្ឋបាលយកមកប្រើប្រាស់។ ដូច្នេះ មុននឹងធ្វើការតាក់តែងលិខិតរដ្ឋបាលត្រូវចេះ​ជ្រើស​រើសឯកសាររដ្ឋបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ព្រោះការងាររដ្ឋបាល គឺជាការងារទំនាក់ទំនង។

III-ការតាក់តែងលិខិតរដ្ឋបាល

មុននឹងធ្វើការតាក់តែងត្រូវយល់ពាក្យថា ៖

ក.លិខិតរដ្ឋបាល

·        ជាឯកសារមួយក្នុងចំណោមឯកសាររដ្ឋបាល សំដៅលើតែលិខិតជាសំណេរ ដែលប្រើ​សំរាប់​ទំនាក់ទំនងគ្នាក្តី ការងាររដ្ឋបាលក្តី

·        ក្នុងការងាររដ្ឋបាល គេប្រើលិខិតនេះពី ៧០% ទៅ ៨០​%

·        ការសរសេរលិខិតរដ្ឋបាលមានភាពស្មុគស្មាញច្រើន

ខ.ឯកសាររដ្ឋបាល

·        មិនមែនជាក្រដាស់ស្នាមដែលគេដំកល់ទុកជាឯកសារនោះទេ វាជាក្រដាស់ស្នាម

ដែលយើងប្រើប្រាស់សព្វថ្ងៃ

ឧទាហរណ៍ ៖ មានអ្វីកើតឡើង ? មានឯកសារអ្វីជាមូលដ្ឋាន ?

·        ជាលិខិតស្នាមទាំងអស់ដែលប្រើប្រាស់ក្នុងការងាររដ្ឋបាល ក្នុងនោះមាន ព្រះរាជក្រម ព្រះរាជ​ក្រឹត្យ អនុក្រឹត្យ ប្រកាស ដីកា សេចក្តីណែនាំ.....។

ដូច្នេះ រដ្ឋបាលមានន័យដូចម្តេច? តាមន័យសាម័ញ្ញ គឺសំដៅទៅលើការគ្រប់គ្រង និងការអភិបាល ។

ឧទាហរណ៍ ៖ អង្គភាពមួយ បើមិនមានរដ្ឋបាលទេ វាជាការលំបាកក្នុងការទំនាក់ទំនងការងារ ។

ដូចនេះ ការងាររដ្ឋបាល គឺ សំរាប់សំរួលការងារទំនាក់ទំនងផង និងការងារគ្រប់គ្រងផង ហើយ​មាន​ចរន្ត ២ ដើផ្ទុយគ្នា គឺ ៖

·        ទំនាក់ទំនងពីថ្នាក់ក្រោមទៅថ្នាក់លើ មាន ៖

.ធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍

.ធ្វើសំណើ

.សំណូមពរ

.ជូនយោបល់

·        ទំនាក់ទំនងពីថ្នាក់លើមកថ្នាក់ក្រោម ៖

.បញ្ជា ឬណែនាំ

​.ចាត់តាំង

.សួរយោបល់

រដ្ឋបាលសំដៅលើន័យ ២ យ៉ាង ៖

·        ន័យអង្គភាពរដ្ឋបាល

·        ន័យសកម្មភាពរដ្ឋបាល

ឧទាហរណ៍៖ បើខ្ញុំធ្វើការនៅរដ្ឋបាល គឺសំដៅអង្គភាព តែបើខ្ញុំធ្វើការងាររដ្ឋបាល គឺសំដៅ​សកម្ម​ភាពរដ្ឋបាល។

យើងពិនិត្យមើលអង្គភាពរដ្ឋបាលរបស់ក្រសួងនីមួយៗ មាន ៖

·        អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន និងថ្នាក់ដឹកនាំ

·        អគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាល និងហិរញ្ញវត្ថុ និងថ្នាក់ដឹកនាំ

ប៉ុន្តែ តាមព្រះរាជក្រឹត្យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល មិនបានបង្កើតនូវអគ្គលេខាធិការដ្ឋានទេ គឺបាន​

បង្កើតតែអគ្គនាយកដ្ឋានមួយប៉ុណ្ណោះ ព្រោះអគ្គលេខាធិការដ្ឋានធ្វើការងារតែការងាររដ្ឋបាល រីឯ​អគ្គនាយកដ្ឋានវិញគឺធ្វើទាំងរដ្ឋបាល បុគ្គលិក ហិរញ្ញវត្ថុ ។

រដ្ឋមន្រ្តី គឺជាប្រធានរដ្ឋបាលរបស់ក្រសួង និងជាប្រធានជំនាញ។

នាយករដ្ឋមន្រ្តី គឺជាប្រធានរដ្ឋបាលទូទាំងប្រទេស និងគ្រប់គ្រងការងារជំនាញទាំងអស់។

ចំពោះការយាក់តែងលិខិតរដ្ឋបាល ត្រូវសរសេរឱ្យចំឈ្មោះផ្លូវការ តាមច្បាប់និងតាម​​រដ្ឋបាលឱ្យបាន​

ត្រឹមត្រូវ។

IV-ស្ថាប័នរដ្ឋបាលកំពូល

·                    រដ្ឋសភា

·                    ព្រឹទ្ធសភា

ការហៅឈ្មោះស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិ

·                    មុនឆ្នាំ១៩៧០                                   គេហៅថា        រដ្ឋសភា

·                    ពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥                  គេហៅថា        សភាជាតិ

·                    ពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩                  គេហៅថា        សភាតំណាងប្រជាជន

·                    ពីឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៣                  គេហៅថា        សភាប្រជាជន

·                    ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់បច្ចប្បន្ន            គេហៅថា        រដ្ឋសភា

នៅក្នុងរដ្ឋសភា ស្ថាប័នរដ្ឋបាល ឬអង្គភាពរដ្ឋបាលគេឱ្យឈ្មោះថា អគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃ​រដ្ឋសភា

បូកនិងថ្នាក់ដឹកនាំ ក្នុងនោះមានប្រធានរដ្ឋសភា និងអនុប្រធានរដ្ឋសភា ។ អង្គភាពរដ្ឋបាលនេះ ដូចគ្នានឹង​ស្ថា​ប័ន​ព្រឹទ្ធសភា និងឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញដែរ។

V-ស្ថាប័នរដ្ឋបាលរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល

·                    ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី

V-ថ្នាក់រាជធានី ខេត្ត

·                    សាលាខេត្ត ឬអាជ្ញាធរខេត្ត មានទីចាត់ការរដ្ឋបាលរបស់សាលារាជធានី ខេត្ត

·                    ខុទ្ទកាល័យ ធ្វើការងាររដ្ឋបាលមាន៖

.នាយកខុទ្ទកាល័យ មានឋានៈធំជាងនាយកខុទ្ទកាល័យ ឯមន្រ្តីបំរើការនៅទីនោះ ជា​មន្រ្តីនយោបាយ និងរលាយទៅតាមតំណែងរបស់រដ្ឋមន្រ្តី។ រដ្ឋមន្រ្តីម្នាក់ មានខុទ្ទកាល័យ​មួយ​។

·                    អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន ធ្វើការងារជំនាញ

VII-ថ្នាក់ស្រុក ខ័ណ្ឌ មាន

·                    ការិយាល័យរដ្ឋបាលហិរញ្ញវត្ថុ និងការងាររដ្ឋបាល

·                    ការិយាល័យផែនការ និងគាំទ្រឃុំសង្កាត់

·                    ការិយាល័យអន្តរវិស័យ

VIII-ថ្នាក់មន្ទីរ

·                    មានការិយាល័យរបស់មន្ទីរ

អំពីពាក្យថា ៖

អគ្គនាយក នាយក ឬនាយ មានន័យថា ត្រូវបានតែងតាំងដោយថ្នាក់ដឹកនាំ

ឧទាហរណ៍ ​៖ ថ្នាក់អគ្គនាយកដ្ឋាន មានថ្នាក់ដឹកនាំដែលដែលបានតែងតាំងដោយថ្នាក់លើ គេ ហៅថា អគ្គនាយក ។

រីឯពាក្យថា ប្រធាន គឺត្រូវបានជ្រើសរើសដោយសមូហភាព ឬការ​បោះ​​ឆ្នោតតែប៉ុណ្ណោះ ។

ចំពោះការប្រើប្រាស់ពាក្យថា ប្រធាននាយកដ្ឋាន ប្រធានមន្ទីរ ប្រធានការិយាល័យ គឺមិន​ត្រឹម​ត្រូវទេ គេត្រូវហៅថា នាយកនាយកដ្ឋាន នាយកមន្ទីរ នាយកការិយាល័យ ទើបត្រឹមត្រូវ ព្រោះត្រូ​វ​បាន​តែងតាំងដោយថ្នាក់ដឹកនាំ ។

IX-អគ្គនាយកដ្ឋាន

·        នាយកដ្ឋាន

·        លេខាធិការដ្ឋាន

X-នាយកដ្ឋាន

·        ការិយាល័យរដ្ឋបាល ឬផ្នែករដ្ឋបាល

·        ការិយាល័យបុគ្គលិក

·        ការិយាល័យហិរញ្ញវត្ថុ

ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី គេហៅថា ជាក្រសួងរដ្ឋបាលរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ខុសពីក្រសួងដទៃ ដែលគេ​ធ្វើការរដ្ឋបាលផង និងធ្វើការងារជំនាញផង។

អំពីរដ្ឋបាលថ្នាក់សក្រសួង មាន៖

o   អគ្គនាយកដ្ឋានហិរញ្ញវត្ថុ និងអគ្គលេខាធិការ ធ្វើការងារហិរញ្ញវត្ថុ និងបុគ្គលិក

o   អគ្គាធិការដ្ឋាន បំពេញការងារអធិការកិច្ច

o   ការងារអធិការកិច្ច

តាមដានការអនុវត្តការងារផ្នែកលិខិតបទដ្ឋាននានារបស់ក្រសួង និងធ្វើអធិការកិច្ចថា តើអនុវត្តបានប៉ុណ្ណា?

o        ការងារត្រួតពិនិត្យ

ជាការតាមដានអំពីការអនុវត្ត និងកំហុសឆ្គង បញ្ហាវិវាទ រវាងបុគ្គ​លិក​ក្នុងអង្គភាព ក៏ដូចជាវិវាទពាក់ព័ន្ធជាមួយអង្គភាពដទៃ។

ពីមុនគេបាឱ្យឈ្មោះផ្នែកនេះថា ជានាយកដ្ឋានអធិការកិច្ច តែដោយមានការរីកចំរើនរបស់​ក្រសួងនីមួយៗ គេបានហោះថា អគ្គាធិការដ្ឋានវិញ។

o   អគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកទេស

មានឈ្មោះតាមការហៅរបស់ក្រសួងនីមួយៗ និងធ្វើការងារបច្ចេកទេសរបស់ក្រសួង

Ø  រចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋបាលថ្នាក់សាលារាជនី ខេត្ត

o   ទីចាត់ការរដ្ឋបាល

o   ទីចាត់ការហិរញ្ញវត្ថុ

o   ទីចាត់ការផែនការ និងវិនិយោគ

o   ទីចាត់ការគ្រប់គ្រងធនធានមនុស្ស

o   ទីចាត់ការអន្តរវិស័យ

Ø  រចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋបាលថ្នាក់កណ្តាល មានពីរថ្នាក់  ៖

o   ថ្នាក់នាយករដ្ឋមន្រ្តី នាយករដ្ឋាមន្រ្តី គឺជាប្រធានរដ្ឋបាលទូទាំងប្រទេស

o   ថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តី ជាប្រធានរដ្ឋបាលតាមវិស័យ

Ø    រចនាសម្ព័ន្ធមូលដ្ឋាន ឬថ្នាក់មូនដ្ឋាន មាន ៣ ថ្នាក់ ៖

o        រាជធានី ខេត្ត

o        ថ្នាក់ស្រុក ខ័ណ្ឌ ក្រុង

o        ថ្នាក់ឃុំ សង្កាត់

Ø    អំពីការិយាល័យរបៀប

ការិយាល័យនេះ ត្រូវបង្កើតនៅថ្នាក់ក្រសួង ហើយមានភារកិច្ច ដូចតទៅ ៖

o             របៀបរបបនៃការងារចរាចរការងារឯកសារ និងការគ្រប់គ្រងឯកសារទទួលការងារ​

លើលិខិតចេញ និងចូល

o             លិខិតចេញ ត្រូវចុះលេខ ថ្ងៃខែ និងកត់ត្រាចូលសៀវភៅ

o             លិខិតចូល ត្រូវកត់ត្រាចូលសៀវភៅចូលឱ្យបានច្បាស់លាស់ បោះត្រា ចុះលេខ

កាលបរិច្ឆេទ និងការគ្រប៉ក្រងត្រា

Ø  អំពីការិយាល័យរដ្ឋបាល

o   ធ្វើការងាររបៀប

o   ផែនការ សរុប

o   ពិធីការ សន្តិសុខ

o   ព័ត៌មាន

o   បុគ្គលិក ក្តាប់ធនធានមន្រ្តី និងមានទិសដៅរៀបចំមន្រ្តី និងចាត់តាំង

Ø  អំណាចឆន្ទានុសិទ្ធិ ឬអំណាចជាប់ចំណង ឬអំណាចទាក់ទង

o   អំណាចសាធារណៈ គឺជាការងាររដ្ឋបាល និងចាប់បង្ខំ

o   អំណាចឆន្ទានុសិទ្ធិ គឺជាអំណាចដែលគ្មានច្បាប់ចែង តែត្រូវស្ថិតនៅក្នុងអំណាច​នៃច្បាប់

o   អំណាចជាប់ចំណង គឺជាអំណាចដែលតាក់ទងនឹងច្បាប់

Ø  គណៈកម្មាធិការជាតិ គឺជាគណៈកម្មាធិការដែលខ្ពស់ជាងគេ និងជាថ្នាក់ជាតិ

Ø  លិខិតរបស់ព្រះមហាក្សត្រមាន ៖

o   ព្រះរាជក្រឹត្យ

o   ព្រះរាជក្រឹត្យ

o   លិខិតផ្សេងៗ មករដ្ឋសភា

Ø  សេនាធិការ

មានតួនាទីផ្តល់យោបល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំ បើថ្នាក់ដឹកនាំឯកភាព ហើយបញ្ជូនមក​ថ្នាក់​ក្រោម ថ្នាក់ក្រោមត្រូវយល់ថា ជាយោបល់របស់ថ្នាក់ដឹកនាំ បន្ទាប់មកសេនាធិការ​ជាអ្នកអនុវត្ត។

o   សេនាធិការរបស់ក្រសួង គឺអគ្គនាយកដ្ឋានជំនាញទាំងអស់

o   អង្គភាពខ្លះមានតួនាទីជាសេនាធិការផង និងជាអ្នកសំរេចកិច្ចការមួយចំនួនផង

Ø  រដ្ឋបាលខេត្ត មានតួនាទីធំជាងអគ្គនាយកដ្ឋានចំណុះក្រសួង ព្រោះជាសេនាធិការរបស់​ជាតិ។ ដូច្នេះ រដ្ឋបាលខេត្តមានតួនាទីជាសេនាធិការផង និងជាអ្នកសំរេចកិច្ចមួយ​ចំនួន​ផង​ដែរ។

Ø  បែបបទក្នុងការធ្វើការងារក្នុងអង្គភាព

o   ត្រូវធ្វើជាលាយលក្ខអក្សរ ជាលិខិតស្នាម និងតាមប្រភេទនៃខ្លឹមសារ

o   ឆ្លតតាមឋានានុក្រម ដែលបានកំណត់ គឺជាលំដាប់ថ្នាក់ដែល​រដ្ឋបាលបាន​ដាក់ឱ្យ​អនុវត្ត

o   ត្រូវអនុវត្តតាមការណែនាំរបស់ថ្នាក់លើ

o   ត្រូវអនុវត្តតាមការណែនាំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ

o   ត្រូវតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យ

o   ត្រូវរាយការណ៍

Ø  ដើម្បីយល់ពីការងាររដ្ឋបាលបាន គេត្រូវតែធ្វើការស្រាវជ្រាវអំពីតួនាទី ភារកិច្ច សមត្ថកិច្ច រចនាសម្ព័ន្ធរបស់អង្គភាពទាំងអស់ នឹងត្រូវសិក្សាអំពីទំនាក់ទំនងរវាងអង្គភាពនីមួយៗ។

 

 ឯកសារយោងៈ

          -ស្រាវជ្រាវតាមប្រព័ន្ធ អ៊ីនធឺណេត

          ជាឯកសារ ឯកឧត្តម អ៊ុយ ស៊ីម